โครงการหมู่บ้านพัฒาเพื่อความมั่นคงเฉพาะพื้นที่ชายแดนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านดอยผีลู จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ความเป็นมา
โครงการหมู่บ้านพัฒนาเพื่อความมั่นคงพื้นที่ชายแดน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านดอยผีลู จังหวัดแม่ฮ่องสอน จัดตั้งเมื่อ วันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2555 โดยเหตุจากกองทัพภาคที่ 3 ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการตามพื้นที่แนวชายแดน ด้วยสภาพพื้นที่บริเวณแนวชายแดนภาคเหนือด้านจังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ติดต่อกับประเทศพม่ามีสภาพเป็นป่าภูเขาสูงมีสันปันน้ำเป็นเส้นแบ่ง พื้นที่นี้มีแนวโน้มที่จะเป็นปัญหาด้านความมั่นคงในอนาคต เพราะเป็นเส้นทางลำเลียงยาเสพติดนำเข้าสู่ประเทศไทย และชนกลุ่มน้อยต่างๆใช้เป็นที่พักพิง หลบซ่อน กองทัพภาคที่ 3 ได้มอบหมายคณะทำงานสำรวจข้อมูลฯ สรุปและวิเคราะห์ข้อมูล โดยได้พื้นที่หมู่บ้านเป้าหมายที่ต้องเร่งดำเนินการ (ข้อมูลในการประชุมเมื่อ 27 – 28 เมษายน พ.ศ. 2543) จำนวน 33 หมู่บ้าน ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยอยู่ใน อำเภอปาย จำนวน 10 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านเมืองน้อย, บ้านห้วยเฮี๊ยะ, บ้านกิ่วหน่อ,บ้านป่าซาง, บ้านปายสองแง่ และบ้านหัวปาย ตำบลเวียงเหนือ บ้านดอยผีลู, บ้านในของ และบ้านน้ำปลามุง ตำบลแม่นาเติง
โครงการหมู่บ้านพัฒนาเพื่อความมั่นคงพื้นที่ชายแดน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านดอยผีลู จังหวัดแม่ฮ่องสอน ดำเนินการในพื้นที่เป้าหมาย ได้แก่ บ้านดอยผีลู, บ้านในของ และบ้านน้ำปลามุง ตำบลแม่นาเติง อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน นอกจากนี้ยังได้ดำเนินการในพื้นที่หมู่บ้านใกล้เคียงอื่นๆด้วย ซึ่งจากการสำรวจในพื้นที่สามารถสรุปลักษณะปัญหาในพื้นที่ได้ดังนี้
1. การบุกรุกทำลายทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะทรัพยากรป่าไม้ เพื่อทำการเกษตร โดยขาดความเข้าใจ และจิตสำนึกในการอนุรักษ์ ซึ่งพื้นที่ทำกินส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ในป่าอนุรักษ์ทั้งสิ้น
2. ปัญหาที่ดินทำกินที่ไม่เพียงพอต่อการดำรงชีพจากการทำการเกษตรเชิงเดี่ยว จากการทำการเกษตรที่ไม่เหมาะสมดังกล่าวส่งผลต่อการเสื่อมสภาพของดิน และพื้นที่ทำกินในปัจจุบันมีลักษณะที่ไม่เหมาะสมต่อการทำการเกษตรเพราะมีความลาดชันสูง ก่อให้เกิดการพัดพาหน้าดินและเป็นภัยธรรมชาติดินโคลนถล่มตามมา
3. ปัญหาทรัพยากรน้ำไม่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภคและการเกษตรกรรม ซึ่งเป็นผลต่อเนื่อจากการทำลายทรัพยากรป่าไม้เพื่อทำการเกษตรในพื้นที่ต้นน้ำลำธารและบริเวณพื้นที่ลาดชันต่างๆ จึงไม่มีระบบการซับน้ำและปล่อยน้ำเพื่อใช้ในฤดูแล้ง
4. การเกษตรเชิงเดี่ยวที่ราษฎรทำมีรายได้ต่ำ และแปรผันตามการตลาดและพ่อค้าคนกลาง จึงไม่มีความมั่นคงในรายได้
5. ขาดความสามัคคีในชุมชนในการรวมกลุ่มเพื่อแก้ปัญหา หรือการรวมกลุ่มเพื่อสร้างความมั่นคงในการประกอบอาชีพ ด้วยเป็นพื้นที่ห่างไกล หน่วยงานทางราชการไม่สามารถเข้าไปให้ข้อมูลหรือสนับสนุนได้อย่างทั่วถึง จึงไม่มีทิศทางหรือกระบวนการในการประกอบอาชีพอย่างเหมาะสมและมั่นคง
วัตถุประสงค์ของโครงการ
1. เพื่อฟื้นฟูพื้นที่ป่าต้นนํ้าเสื่อมสภาพบนพื้นที่สูงชัน และร่วมบริหารจัดการพื้นที่ป่าอนุรักษ์อย่างบูรณาการ บริเวณพื้นที่หมู่บ้านเป้าหมาย
2. เพื่อสร้างจิตสำนึก สร้างความเข้าใจ ในการดำเนินชีวิตของราษฎรที่ทำกินในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ และสร้างแนวร่วมภาคประชาชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
3. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพที่เหมาะสมกับศักยภาพของราษฎร ให้สามารถอยู่ได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน
ที่ตั้งและพื้นที่หมู่บ้านที่ดำเนินการของโครงการ
โครงการหมู่บ้านพัฒนาเพื่อความมั่นคงพื้นที่ชายแดน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านดอยผีลู จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีพื้นที่ดำเนินการอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง จำนวน 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านดอยผีลู, บ้านในของ และบ้านน้ำปลามุง ตำบลแม่นาเติง อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน และพื้นที่หมู่บ้านข้างเคียงอื่นๆ
นายชิติพันธุ์ พยายาม
หัวหน้าโครงการหมู่บ้านพัฒาเพื่อความมั่นคงเฉพาะพื้นที่ฯ บ้านดอยผีลู จังหวัดแม่ฮ่องสอน